Nato
Nepeta nepetella
Lamiaceae Labiaceae
Noms en français : Petit népéta, Népéta à feuilles lancéolées.
Descripcioun :La nato es uno planto pulèu coumuno dins li bàssi mountagno, que trachis souvènt sus li camin, lis esboudèu e li relarg ounte passo lou fedan. Douno un pau d'èr à-n-uno sàuvi emé si fueio gaufrado e sa bono oudour. Li petalo soun blanco picoutado de roso.
Usanço :Li fueio soun manjadisso coume sabourun e se pòu n'en faire de tisano. En Tinìo sèrt pèr "abelhar en brusc" (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 60). Tambèn "la nato fai de bouon fen. La racino de nato emé de malvo e d'ounglo-chavalino, es bon pèr garir lous founcles" Ibid.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Nepeta
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 17 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Basso mountagno
- Mountagno mejano
- Colo
- Tepiero seco
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Éurimediterranenco
Ref. sc. : Nepeta nepetella L., 1759
Plaucho
Heracleum sphondylium subsp. elegans
Apiaceae Umbelliferae
Noms en français : Grande berce, Berce commune.
Descripcioun :Grando planto, fin qu'à 1,50 m, que vèn en mountagno basso e dins li colo (subsp. sphondylium) emé de brout (oumbello) de la grosso. Se recounèis à si gròssi fueio coumpausado de large fuioun. La subsp. elegans, presentado aqui, a de fuioun proun divisa (fotò).
Usanço :Au contro de sa cousino la plaucho dóu Caucaso (H. mantegazzianum), empouisounanto, aquelo èi manjadisso e vertuouso. Dins li relarg ounte èi coumuno (fai un pau caud au nostre), li jóuini fueio soun manjado en ensalado e peréu cuecho. Se fai uno aigo-ardènt emé li grano qu'ajudo à digeri e qu'apasimo. Ei couneigudo peréu pèr éstre acalouranto, bono contro l'ipertesuro e proun encaro.
Port : Grando erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Heracleum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Ermas
- Ribiero
- Esclargido
- Camin
Estànci : Coulinen à Subaupen
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Heracleum sphondylium subsp. elegans (Crantz) Schübler & G.Martens, 1834